Een ketogeen dieet[1] is een koolhydraat arm, een vetrijk en voldoende eiwitrijk dieet. Je mag in dit dieet weinig koolhydraten eten. De ketogene dieet is een dieet therapie die werd ontwikkeld om het succes om epilepsie te behandelen. Hoewel populair in de jaren 1920 en ’30, werd grotendeels overgestapt naar nieuwe anticonvulsiva medicijnen[2]. De meeste mensen met epilepsie kunnen met succes hun aanvallen met medicijn onderdrukken.
Het mechanisme achter hoe een toestand van ketose epileptische aanvallen tegenhoudt, is niet bekend, maar een theorie is dat ketonen een anti-epileptische werking hebben wanneer ze de bloed-hersenbarrière overschrijden. De effecten van ketose op epileptische aanvallen worden reeds waargenomen sinds dit dieet in de jaren 20 van de twintigste eeuw werd geïntroduceerd.
Het voornamelijk wordt gebruikt voor de behandeling van moeilijk te controleren epilepsie bij kinderen. Het dieet dwingt het lichaam om vetten te verbranden in plaats van koolhydraten.
Ketose[3] is een metabool proces dat gekenmerkt wordt door een verhoogde concentratie ketonen in het bloed, veroorzaakt door afbraak van vetzuurketens (ketogenese) Als iemands dieet verandert van koolhydraatrijke voeding naar een koolhydraatarm dieet dat niet voldoende koolhydraten levert om de glycogeenvoorraden aan te vullen, doorloopt het lichaam een aantal fases om van nature in ketose te raken..
Ook zijn diëten met weinig koolhydraten vaak rijk aan vetten en daarmee vaak ook te hoog in verzadigd vet[4].
Er bestaan meerdere varianten van het ketogeen dieet, maar het vaakst voorgeschreven worden het klassieke ketogene dieet, het gemodificeerde atkinsdieet, het lage-glykemische-indexdieet, het middellange-ketentriglyceridendieet (MCT-dieet) en het gewijzigde MCT-dieet.
- Het klassieke ketogene dieet is het oudste van de diëten en is een van de strengste. Alle porties worden tot op de gram nauwkeurig afgewogen, omdat er geen schattingen zijn toegestaan. Het dieet beperkt de dagelijkse calorie-inname van de patiënt berekend door een diëtist, waarbij de calorieverdeling ongeveer als volgt is: 85-90% langeketenvetzuren, 6-8% eiwit en 2-4% koolhydraten. Tabel 2 geeft een rekenvoorbeeld van de dagelijkse energie-eisen voor dit dieet.
- Gemodificeerd atkinsdieet: In tegenstelling tot wat bij het standaard-atkinsdieet het geval is, geldt bij het gemodificeerde atkinsdieet geen caloriebeperking, waardoor onbeperkte eiwit- en vetinname is toegestaan. Verder wordt er soepeler omgegaan met het gebruik van schattingen van de portiegroottes. De calorieverdeling in het gemodificeerde atkinsdieet is 60-70% langeketenvetzuren, 25-30% eiwitten en 5% koolhydraten.
- Het lage-glykemische-indexdieet beperkt de inname van koolhydraten van de patiënt tot koolhydraten met een lage glykemische index, waardoor een grotere dagelijkse hoeveelheid koolhydraten is toegestaan. De glykemische index geeft aan in hoeverre individuele koolhydraten de bloedglucosespiegel binnen twee uur na consumptie verhogen. Het dieet bestaat uit 60-70% langeketenvetzuren, 20-30% eiwit en 10% koolhydraten.
- Middellange-ketentriglyceridendieet (MCT-dieet): Normaal vet in de voeding bestaat voornamelijk uit langeketentriglyceriden. Middellange-ketentriglyceriden (MCT), zoals decaanzuur en octaanzuur, worden effectiever opgenomen en zijn meer ketogeen dan langketenige vetzuren, doordat ze per eenheid energie meer ketonen genereren. Patiënten die het MCT-dieet volgen, kunnen meer koolhydraten en eiwitten in hun dieet opnemen, vergeleken met het klassieke ketogene dieet. Het MCT-dieet bestaat uit 71% middellangeketenvetzuren, 10% eiwit en 19% koolhydraten.
- Het gewijzigde MCT-dieet combineert het gebruik van zowel langeketen- als middellangeketenvetzuren. Het gemodificeerde MCT-dieet verdeelt de calorieën als 30% MCT-olie, 40-50% conventionele of langeketenvetzuren, 10-20% eiwit en 5-10% koolhydraten. De klassieke en gewijzigde MCT-ketogene diëten zijn even effectief.[
Risico’s
Als je kankerpatiënt bent of als gezondheidsklachten hebt, raadpleeg eerst een arts voordat je met dit dieet start, want je kan een tekort aan voedingsstoffen ontwikkelen[5].
Een ketodieet werkt om af te vallen. Het merendeel van de diëten is op dit principe gebaseerd. Echter je loopt net als andere koolhydraatarme diëten het gevaar dat je vitamines tekort komt. De voeding is niet gebalanceerd en je mist essentiële voedingsstoffen.
Referenties
[1] https://nl.wikipedia.org/wiki/Ketogeen_dieet
[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Ketogenic_diet
[3] https://nl.wikipedia.org/wiki/Ketose_(metabolisme)
[4] https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/wat-is-een-ketogeen-dieet-.aspx
[5] https://afvallendieettips.nl/het-wkof-waarschuwt-ga-niet-op-eigen-initiatief-een-dieet-volgen-bij-kanker/
